สภากาชาดไทยเป็นองค์กรการกุศลเพื่อมนุษยธรรม
ถือกำเนิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2436 เนื่องจากเกิดกรณีพิพาทระหว่างประเทศไทยกับฝรั่งเศสเกี่ยวกับเขตแดนริมฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงและมีการสู้รบเกิดขึ้น เป็นผลให้มีทหารเสียชีวิต และบาดเจ็บ
ได้รับความทุกข์ทรมานจำนวนมาก แต่ยังไม่มีองค์การกุศลใดเข้าไปช่วยเหลือบรรเทาทุกข์ ให้เป็นกิจลักษณะจึงได้มีสตรีไทยกลุ่มหนึ่งโดยการนำของท่านผู้หญิงเปลี่ยน
ภาสกรวงศ์
มีความเห็นว่าควรจะมีองค์การใดองค์การหนึ่งช่วยบรรเทาความทุกข์ยากของทหาร
เช่นเดียวกับองค์การกาชาดของต่างประเทศ จึงได้กราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา
พระบรมราชเทวี ซึ่งต่อมาทรงดำรงพระราชอิสริยยศเป็นสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี
พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า จัดตั้งองค์กรที่จะช่วยบรรเทาทุกข์ทหารขึ้น
และได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งสภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยาม ขึ้น
ตลอดระยะเวลาการดำเนินงานสภากาชาดไทยยังคงยึดมั่นในหลักการกาชาด
หรือที่เรียกในชื่อเต็มว่า
หลักการพื้นฐานของกลุ่มองค์กรกาชาดและเสี้ยววงเดือนแดงระหว่างประเทศ (Fundamental
Principles of the International Red Cross and Red Crescent Movement) ประกอบด้วยหลักการ 7 ประการ ได้แก่ มนุษยธรรม การไม่เลือกปฏิบัติ
ความเป็นกลาง ความเป็นอิสระ บริการด้วยจิตอาสา ความเป็นเอกภาพ และความเป็นสากล
ในการช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ตามพันธกิจ 4 ด้าน คือ
ด้านการบริการทางการแพทย์และสุขภาพอนามัย โดยมี โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ที่ให้บริการรักษาพยาบาลในฐานะโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ ที่ผ่านมามีจำนวนผู้ป่วยนอกมาเข้ารับการรักษาเฉลี่ยปีละ 2,000,000 ราย ผู้ป่วยในเฉลี่ยปีละ
50,000 ราย อีกทั้งมีศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ 29 ศูนย์ เพื่อให้บริการทางการแพทย์อย่างครบวงจรตลอดจนพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้ป่วยให้ดียิ่งขึ้น
อาทิ ศูนย์สิริกิติ์บรมราชินีนาถ ศูนย์โรคหัวใจ ศูนย์การปลูกถ่ายอวัยวะ
ศูนย์โรคพาร์กินสัน ศูนย์ลมชักครบวงจร ศูนย์ด้านการดูแลผู้สูงอายุ
ศูนย์ชีวาภิบาล เป็นต้น
โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ชลบุรี ศูนย์กลางการให้บริการด้านการแพทย์ภาคตะวันออก ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่นิคมอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ และโรงงานต่าง ๆ มากกว่า 5,000 โรงงาน รวมถึงท่าเรือน้ำลึกขนส่งสินค้า โดยที่ผ่านมาได้ให้บริการผู้ป่วยนอก ผู้ป่วยในและผู้ป่วยฉุกเฉินมากกว่า 1 ล้านคนต่อปี ปัจจุบันมีเตียงรองรับผู้ป่วยกว่า 800 เตียง ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ 7 ศูนย์ อาทิ ศูนย์ส่งเสริมฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงอายุ สภากาชาดไทย ออกหน่วยแพทย์เยี่ยมบ้าน เพื่อให้บริการทางด้านการแพทย์ แก่ผู้สูงอายุและประชาชน
นอกจากนี้ยังมี สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา
สภากาชาดไทย ที่ผลิตพยาบาลปีละราว 200 คนต่อปี เพื่อให้การรักษาดูแลผู้ป่วย
ทั้งทางร่างกายและจิตใจ
ด้านการบรรเทาทุกข์ผู้ประสบภัยพิบัติ
สำนักงานบรรเทาทุกข์และประชานามัยพิทักษ์
ซึ่งดำเนินการโดยสถานีกาชาด 14 แห่ง และสาขาสถานีกาชาด 4 แห่ง ร่วมกับเหล่ากาชาดจังหวัดทุกจังหวัดในการให้ความช่วยเหลือด้านภัยพิบัติทั้งธรณีพิบัติภัย
อุทกภัย วาตภัย อัคคีภัย และโรคระบาด อย่างครบวงจร ทั้งระยะเตรียมพร้อมก่อนเกิดภัย
ขณะเกิดภัย และการฟื้นฟูบูรณะหลังเกิดภัย โดยในปีที่ผ่านมาได้ให้ความช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย
วาตภัย ภัยหนาว อัคคีภัย และภัยอื่นๆ รวมมูลค่ากว่า 100,000,000 บาทต่อปี
ด้านการบริการโลหิต
อะไหล่ชีวิตอื่น ๆ และชีววัตถุช่วยชีวิต ศูนย์อะไหล่ชีวิตต่าง ๆ ได้แก่ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ
สภากาชาดไทย รวมถึงภาคบริการโลหิตแห่งชาติ 12 แห่ง ในการจัดหาโลหิตเพื่อนำไปใช้รักษาผู้ป่วยทั่วประเทศ
ทั้งในรูปโลหิต ส่วนประกอบโลหิต และผลิตภัณฑ์โลหิต และได้จัดตั้งศูนย์ผลิตผลิตภัณฑ์พลาสมาขึ้น
เพื่อเตรียมผลิตภัณฑ์จากพลาสมาใช้ในการรักษาผู้ป่วย ศูนย์ดวงตา เป็นศูนย์กลางในการรับแสดงความจำนงบริจาคจัดเก็บและรวบรวมดวงตาจากผู้เสียชีวิต
เพื่อมอบให้จักษุแพทย์นำไปใช้ในการรักษาผู้ป่วย ที่ผ่านมาสามารถรักษาผู้ป่วยกระจกตาพิการให้ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนกระจกตา
ณ โรงพยาบาลเครือข่ายทั่วประเทศแล้วกว่า 600 ราย ศูนย์รับบริจาคอวัยวะ เป็นศูนย์บริการอวัยวะและเนื้อเยื่อระดับชาติที่รับบริจาคอวัยวะจากผู้เสียชีวิตและจัดสรรอวัยวะที่ได้รับบริจาคนำไปปลูกถ่ายแก่ผู้ป่วยทั่วประเทศแล้วกว่า
4,000 ราย และมีสถานเสาวภา ที่ทำหน้าที่ผลิตวัคซีน เซรุ่ม ชีววัตถุอื่น ๆ
รวมถึงบริการคลินิกฉีดวัตซีนเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรค และคลินิกพิษจากสัตว์แก่ประชาชน
ด้านการส่งเสริมคุณภาพชีวิต
ในด้านรักษาพยาบาล ฟื้นฟู ส่งเสริม และป้องกันโรคให้แก่ประชาชน ทั้งการจัดหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ด้านจักษุศัลยกรรมฯ
ศัลยกรรมตกแต่งแก้ไขปากแหว่งเพดานโหว่ และความพิการอื่นๆ รวมถึงหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ฯ เป็นต้น
นอกจากนี้สำนักงานยุวกาชาดและอาสาสมัครกาชาด ได้ให้การฝึกอบรมอาสาสมัครสำหรับกิจกรรมการกุศลต่าง ๆ ของสภากาชาดไทย และสร้างเยาวชนคนรุ่นใหม่ให้มีจิตอาสา มีคุณธรรม มีความรู้ ความเข้าใจในหลักการของสภากาชาดไทยในด้านมนุษยธรรมและเข้าร่วมกิจกรรมกับสภากาชาดไทยอย่างต่อเนื่อง